شیر برقی یا سلونوئید ولو، به عنوان یک شیر الکترومکانیکی شناخته می‌شود که برای کنترل، قطع و وصل جریان سیالات مایع یا گاز، با تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع شیرها از دو بخش اصلی شامل بوبین و بدنه اصلی تشکیل شدهاند.
شیر برقی، یکی از انواع شیرآلات سردخانه ای است که بر اساس عوامل اساسی مانند عملکرد، جریان برق، نوع اتصال و استاندارد، دسته‌بندی می‌شود. هر یک از این شیرهای برقی، کاربردهای خاص خود را دارند که در زیر به تفصیل آنها را بررسی می‌کنیم.
۱. شیر برقی با عملکرد مستقیم (Direct-acting Valves)
در این نوع شیر برقی، با برق دادن به بوبین، شیر باز یا بسته می‌شود. این شیرها به دو دسته NO و NC تقسیم میشوند. شیرهای NO در حالت عادی باز هستند (Normally Open) و با ورود جریان برق، بوبین شیر را می‌بندد، در حالی که شیرهای NC در حالت عادی بسته هستند (Normally Close) و با ورود جریان برق، بوبین شیر را باز میکند.
۲. شیر برقی پایلوت دار یا هدایتگر (Pilot-operated valves)
این نوع شیر برقی با عملکرد پایلوت یا سروو، با اختلاف فشار بین پورت‌های ورودی و خروجی عمل میکند و برای مصارف سنگین که دبی جریان بالایی دارند مناسب است.
۱. شیر برقی دو راهی (Two-way valves)
این شیرها دارای دو پورت هستند که هر دو برای عبور و یا قطع جریان سیال استفاده میشوند. آنها می‌توانند باز یا بسته باشند و تا زمانی که انرژی الکتریکی وارد نشود، در حالت اولیه باقی می‌مانند.
۲. شیر برقی کنترل سه راهی (Three-way valves)
این شیر برقی دارای سه پورت بوده و امکان سوییچ بین خروجی‌ها یا ورودی‌ها را می‌دهد. آنها به دو صورت ترکیبی و انحرافی استفاده میشوند.
۳. شیر برقی کنترل چهار راهی (Four-way valves)
این شیرها دارای چهار پورت هستند و معمولاً با محرک دو کاره یا سیلندر استفاده میشوند.
شیر برقیها در ولتاژ‌های مختلف ارائه میشوند، از جمله 12 ولت، 24 ولت و 220 ولت و با منبع تغذیه متناوب و مستقیم عرضه میشوند. شیر برقی‌های DC عملکرد ساده‌تری دارند؛ زمانی که جریان برق وارد سلونوئید شود، نیروی مغناطیسی داخل آن ایجاد می‌شود که سنبه را به بالا کشیده و مجرای شیر را باز میکند و زمانی که جریان قطع می‌شود، نیروی فنر داخل بوبین، سنبه را به مکان اولیه‌اش باز می‌گرداند. در شیر برقی‌های AC، عملکرد شیر کمی پیچیده‌تر است؛ زیرا موج جریان متناوب، سینوسی است و در هر تناوب دو بار به صفر می‌رسد. از آنجا که نیروی مغناطیسی تولید شده در بوبین نسبت مستقیم با جریان عبوری از آن است، نیروی فنر دو بار در هر تناوب به نیروی تولید شده توسط سلونوئید غلبه میکند. این فرآیند سبب ایجاد لرزش در سنبه می‌شود و آسیب‌زا است؛ برای جلوگیری از آن از حلقه‌های رسانا (Shading Ring) استفاده می‌شود که معمولاً مسی بوده و نزدیک سیم پیچ نصب میشوند و با ذخیره انرژی میدان مغناطیسی و آزادسازی آن با اختلاف فاز 90 درجه در زمان کاهش میدان مغناطیسی، کاهش نیروی مغناطیسی را جبران میکند.
شیر برقی پنوماتیکی مطابق با استاندارد نامور (Namur) تولید می‌شود. عملکرد این شیر به این صورت است که با ورود انرژی الکتریکی به کویل شیر برقی نامور، میدان مغناطیسی تولید شده و سبب حرکت پیستون درون شیر نامور می‌شود. سپس هوا را وارد نشیمنگاه پایلوت میکند و پیستون را حرکت می‌دهد و در نتیجه، مسیر ورود و خروج هوا به اکچویتور پنوماتیک باز می‌شود. این مدل شیر برقی کنترل کننده اکچویتورهای پنوماتیکی است و در صنایع اتوماسیون صنعتی بسیار پر کاربرد است.
همانطور که در ابتدا اشاره شد، شیر برقی از دو بخش بوبین و بدنه اصلی تشکیل می‌شود، هر کدام دارای وظایف خاصی هستند. در ادامه به بررسی اجزای تشکیل‌دهنده شیر برقی می‌پردازیم.
بوبین یا سلونوئید، شامل یک کویل الکتریکی و هسته فرومغناطیسی متحرک در مرکز آن است. سیم‌پیچ بوبین این بخش را تشکیل می‌دهد. در زمان ورود جریان الکتریکی، انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی خطی یا دورانی تبدیل می‌شود و با حرکت دادن سنبه فولادی که درون آن قرار دارد، مجرابند داخل شیر را حرکت می‌دهد. داخل بوبین یک فنر نیز قرار دارد که بعد از قطع جریان الکتریکی، سنبه فولادی را به موقعیت اولیه خود باز می‌گرداند. تمامی این اجزا داخل یک قاب قرار گرفته‌اند تا از ورود گرد و غبار و آب به داخل سلونوئید جلوگیری شود.
این قسمت پایینی شیر برقی است که سیال از درون آن عبور میکند. معمولاً از جنس برنج، استنلس استیل، آلومینیوم یا مواد پلیمری ساخته شده و دارای مجرابندی است که عبور جریان سیال را قطع و وصل میکند. این مجرابند می‌تواند انواع دیافراگمی و سوزنی با حرکت خطی و یا توپی با حرکت دورانی باشد. در شیرهای برقی دیافراگمی و سوزنی، مجرابند حرکت خطی دارد، در حالی که در شیرهای برقی توپی با سلونوئید با حرکت دورانی، مجرابند دارای حرکت دورانی است.
برای انتخاب شیر برقی مناسب، باید نکات زیر را در نظر داشته باشید تا بهترین شیر برقی با توجه به نیازهای خود انتخاب شود. در نظر داشته باشید که جنس بدنه و مجرابند شیر برقی با محیط و دمای استفاده سازگار باشد، زیرا شیر برقی به آلودگی حساس می‌باشد و درجه آب بندی IP باید با توجه به شرایط محیط انتخاب شود. شیرهای برقی مستقیم با اختلاف فشار صفر بار کار می‌کنند، اما انواع شیر برقی غیر مستقیم برای کار کردن نیازمند حداقل اختلاف فشار 0.5 بار هستند، بنابراین نمی‌توان از شیر برقی غیر مستقیم در سیستم‌های با فشار ورودی کم یا سیستم‌های بسته استفاده کرد. همچنین سرعت باز و بسته شدن سلونوئید ولو‌ها بسیار بالا (در حدود 10 تا 1000 میلی‌ثانیه) بوده و استفاده نامناسب از آنها می‌تواند منجر به ایجاد ضربه چکش شود. پارامترهای بسیاری در انتخاب شیر برقی اهمیت دارند که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
برای خرید شیر برقی، نیاز است که به عوامل مهمی مانند فشار کاری، دمای محیط و سیال، ولتاژ مورد نیاز، عملکرد مدار، زمان پاسخ، مقدار Kv، قطر لوله، نوع سیال، نوع رزوه، اندازه خروجی (Orifice)، و درجه حفاظت در برابر نفوذ رطوبت و گرد و غبار (IP) توجه کنید. همچنین، باید به جنس بدنه و مجرابند شیر برقی با محیط و دمای استفاده متناسب با توجه به آلودگی حساسیت شیر برقی نیز توجه کنید.
بعد از تعیین نیازها و مشخص کردن پارامترهای مورد نظر، میتوانید در سایت مایاکول مراجعه و قیمت‌های مختلف را برای محصولات مورد نظر مقایسه کنید. قیمت‌ها بسته به مارک، کیفیت و ویژگی‌های مختلف شیر برقی متغیر است. همچنین، میتوانید از کارشناسان فروش مایاکول مشاوره خرید بگیرید تا خریدی مطمئن داشته باشید.
شیر برقی یا سلونوئید ولو برای کنترل جریان مایعات و گازها در سیستم‌های اتوماتیک استفاده می‌شود و معمولاً در صنایع سرمایشی و گرمایشی به‌کار می‌رود.
بله، شیر برقیها بسته به نوع مبرد یا سیال و فشار سیستم طراحی و انتخاب میشوند. اطلاعات بیشتر در وبسایت مایاکول موجود است.
بله، مایاکول انواع شیر برقی در مدلهای تک فاز و سه فاز را برای کاربردهای مختلف عرضه میکند.
با تماس با تیم فنی مایاکول میتوانید از مشاوره رایگان برای انتخاب شیر برقی مناسب بر اساس نیاز سیستم خود بهرهمند شوید.
به مطالب این صفحه امتیاز دهید
